Hormoonverstorende stoffen in cosmetica
Hormonen in de war
Je hoort en leest er steeds vaker over: hormoonverstorende stoffen, in het Engels EDC’s of endocrine disrupting chemicals genoemd. Dit is een verzamelnaam voor heel wat verschillende synthetische stoffen, zoals ftalaten, parabenen en bisfenolen, die in tal van producten terug te vinden zijn, zoals pesticiden, verf, plastic, huishoudproducten en cosmetica. De wetenschap heeft aangetoond dat deze stoffen zich in je lichaam kunnen gaan gedragen als hormonen, of -net het omgekeerde- de werking van je hormonen kunnen gaan blokkeren. Hierdoor kan je hele hormonale systeem verstoord raken, met mogelijk schadelijke effecten op het zenuwstelsel en immuunsysteem. Dit kan leiden tot onvruchtbaarheid, obesitas, diabetes, borst- en prostaatkanker en nog heel wat andere aandoeningen. Aangezien hormoonverstorende stoffen onder andere terug te vinden zijn in verzorgingsproducten, krijgen we bij Weleda steeds meer vragen over dit thema. In dit artikel hopen we alvast een aantal antwoorden te kunnen bieden.
Wat zijn de belangrijkste hormoonverstoorders in cosmetica?
De belangrijkste stoffen die vandaag in cosmetica worden beschouwd als hormoonverstoorder, kun je in 3 groepen verdelen: ftalaten, parabenen en UV-filters. In sommige gevallen (helaas niet altijd) kun je deze herkennen op de ingrediëntenlijst van de producten die je koopt of misschien al in je badkamerkastje hebt staan. Het loont dus zeker de moeite om al je verzorgingsproducten aan een kritische blik te onderwerpen!
1. Ftalaten
Ftalaten worden vaak aan plastic toegevoegd om het soepeler te maken (vandaar de term 'weekmakers'). Ze verstoren de hormoonhuishouding en zijn mogelijk kankerverwekkend. Ze komen voor in heel wat verschillende producten zoals voedselverpakking, plastic speelgoed en verf. In verzorgingsproducten worden ftalaten vaak gebruikt als stabilisator voor synthetische parfums. Helaas is het niet verplicht om ze te vermelden op de ingrediëntenlijst aangezien parfum wordt beschouwd als een ‘bedrijfseigen’ ingrediënt.
2. Parabenen
Parabenen zijn conserveringsmiddelen die ervoor zorgen dat een verzorgingsproduct langer kan worden bewaard zonder dat het van structuur en/of kleur verandert. De wetenschap heeft parabenen in verband gebracht met een verhoogd risico op borstkanker. Ook is inmiddels vastgesteld dat methylparabeen kan leiden tot versnelde huidveroudering, huiduitslag en allergie. Op de INCI-lijst zijn parabenen herkenbaar onder de term ‘paraben’, voorafgegaan door methyl, ethyl, propyl en butyl.
3. UV-filters
Synthetische UV-filters, zoals Benzofenon-3 (oxybenzon), 3-benzylideen kamfer, 4 methylbenzylideen kamfer (4-MBC), 4,4-Dihydoxybenzofenon, benzofeno en ethylhexylmethoxycinnamaat hebben een hormoonverstorende werking.
Nog enkele ingrediënten die je beter kunt vermijden…
Als je toch de moeite doet om je verzorgingsproducten te ‘screenen’ op de mogelijke aanwezigheid van hormoonverstorende stoffen, dan is het goed om ook even te letten op andere ingrediënten waarvan is aangetoond dat ze de huid kunnen irriteren of allergische reacties kunnen veroorzaken. De belangrijkste stoffen om in de gaten te houden zijn minerale oliën, Methylisothiazolinone, sulfaten en kunstmatige parfums.
1. Minerale oliën en petroleumderivaten
Minerale oliën zijn vooral terug te vinden in lotions en crèmes. Ze laten een laagje achter op de huid waardoor deze zachter en soepeler aanvoelt. Dit kan er echter ook voor zorgen dat de poriën worden afgesloten waardoor de huid minder goed kan ademen en geen afvalstoffen kan afvoeren. Bij inname ervan (bijvoorbeeld via een lippenbalsem waarvan je onvermijdelijk een beetje inslikt) zouden minerale oliën mogelijk zelfs kankerverwekkend zijn. Hierbij gaat het dan om de deelstoffen MOSH (Mineral Oil Saturated Hydrocarbons) en MOAH (Mineral Oil Aromatic Hydrocarbons). De bevoegde Europese instantie laat het gebruik hiervan momenteel toe en heeft bovendien geen veiligheidsmarge vastgelegd. Op de ingrediëntenlijst zijn minerale oliën en petroleum-derivaten te herkennen als: petrolatum, vaseline, paraffinum-liquidum, paraffinum-subliquidum cera microcristallina (hart-paraffine), microcrystalline wax, mineral oil, ozokerit, ceresin, C 11-12 of C 13-14 isoparaffin.
2. Methylisothiazolinone (MI)
Wordt gebruikt als alternatief voor parabenen, vaak in combinatie met methylchloroisothiazolinone (MCI). Vooral de combinatie van deze twee stoffen blijkt contactallergieën uit te lokken, ondanks de veiligheidsmarge die al eerder op basis van wetenschappelijk onderzoek werd vastgesteld.
3. Sulfaten
Deze stoffen zorgen voor het schuimende en ontvettende effect van producten zoals shampoo, gezichtsreiniger of douchegel. Het nadeel ervan is dat ze buiten talg en vuil ook makkelijk het natuurlijke huidvet kunnen oplossen. Daardoor kan de barrièrefunctie van de huid worden verstoord, met irritaties en uitdroging als gevolg. De belangrijkste synthetische sulfaten die terug te vinden zijn op de ingrediëntenlijst zijn Ammonium Lauryl Sulfate, Ammonium Laureth Sulfate, Sodium Lauryl Sulfate, Sodium Laureth Sulfate, Sodium Myreth Sulfate, TEA Lauryl Sulfate en TEA Laureth Sulfate.
4. Kunstmatige parfums
Deze geurstoffen worden gebruikt omdat ze goedkoper zijn dan natuurlijke parfums. Ze kunnen echter allergische reacties veroorzaken, zoals huiduitslag en irritaties. Kunstmatige geurstoffen vind je op de ingrediëntenlijst vaak aangeduid met: parfum, perfume, parfummix, fragrance, peru balsem of balsam peru. Helaas wordt de term parfum ook gebruikt bij natuurcosmetica waar uitsluitend natuurlijke etherische oliën worden gebruikt als geurstof.
Hoe zit het dan met de producten van Weleda?
Bij Weleda geloven we dat alleen de natuur ons het beste kan bieden om de huid te verzorgen en in balans te houden. De mens is immers zelf een stukje natuur, dus waarom zouden we het verder gaan zoeken? Al sinds ons ontstaan in 1921 maken we verzorgingsproducten op basis van ingrediënten van 100% natuurlijke oorsprong. Dit garanderen we via het NATRUE-kwaliteitslabel, het strengste internationale keurmerk voor natuurcosmetica en momenteel het enige label dat de garantie biedt dat een product uitsluitend natuurlijke ingrediënten bevat en volledig vrij is van synthetische geur- en kleurstoffen, conserveringsmiddelen, siliconen, ingrediënten van minerale oorsprong of genetisch gemanipuleerde ingrediënten.
Al onze ingrediënten worden geselecteerd op basis van hun specifieke werking en mildheid voor de huid en bestaan o.a. uit zuivere plantaardige oliën, krachtige plantenextracten en natuurlijke etherische oliën. Elk product wordt dermatologisch getest, zowel op werkzaamheid als verdraagzaamheid.
In onderstaande tabel vind je terug welke alternatieven wij gebruiken voor de eerder vermelde synthetische stoffen.
