Last van pijn in de kies, kaak of het gezicht? Een slechte adem? Donkere verkleuringen, groefjes of witte vlekken op je tanden? Grote kans dat je een gaatje in je tanden hebt. Ook pijn bij het eten of drinken van koude, zure of zoute producten, kan een indicatie zijn voor cariës.

Bij gaatjes is het glazuur aangetast en schemert wat wit door het oppervlak van de kies of tand. Soms doen de tanden pijn en ontsteekt het tandvlees eromheen. Meestal ontstaan gaatjes in de groeven van de kiezen en tussen de tanden en kiezen. Als het proces zich doorzet wordt ook het dieper gelegen tandbeen en uiteindelijk zelfs de tandzenuw aangetast. Op lange termijn kan dan een zenuwontsteking ontstaan. 

De glazuurlaag op de tanden en kiezen is zo hard dat er geen bacteriën doorheen kunnen dringen. Maar het glazuur is niet overal tegen bestand. Zo kunnen tandplak, tanderosie en tandsteen het glazuur langzaam aantasten. Is het glazuur op de tand of kies aangetast, dan kunnen er wel gaatjes in de tanden ontstaan.

Gaatjes ontstaan dus door bacteriën in je mond die zuren produceren. We hebben in onze mond goede en slechte bacteriën. De slechte hebben een lage pH-waarde. Zij ‘eten’ de suikers uit ons eten en drinken, waardoor suikerzuren ontstaan. Die kunnen het glazuur aantasten en cariës veroorzaken, zeker als de tandenborstel te lang ongebruikt op de wastafel ligt. Of als je te kort poetst. Bij gaatjes spelen dus de bacteriën in de mond en een te lage pH-waarde de hoofdrol, maar die bacteriën in de mond kunnen alleen groeien door wat we eten en hoe we onze mond verzorgen.

• Pak twee keer per dag de tandenborstel en poets minimaal twee minuten je tanden. Neem alle tanden en kiezen mee en poets zowel de bovenkant als de zijkanten. Vergeet niet het tandvlees een voorzichtige poetsbeurt te geven.
• Gebruik een goede tandpasta. Wie liever fluor vermijd, kan kiezen uit diverse natuurlijke fluor-vrije tandpasta’s die de tanden en mondholte correct reinigen en verzorgen.
• Gebruik een elektrische tandenborstel. Hiermee haal je het makkelijkst de tandplak weg. Veel mensen combineren een gewone tandenborstel met een elektrische tandenborstel, omdat je op die manier bij alle plekken in het gebit kunt komen.
• Reinig ook tussen de tanden. Gebruik dagelijks een floss of rager die in de ruimte tussen je tanden past. Haal die een paar keer heen en weer, zodat alle etensresten worden verwijderd.
• Drink groene of zwarte thee. Deze drank voorkomt dat de bacteriën zuren vormen. De vorming van tandplak wordt dan verminderd en de kans op gaatjes in de tanden kleiner. Deze goede eigenschap wordt zowel aan groene als zwarte thee toegeschreven.
• Eet niet te vaak kleine beetjes; tanden hebben ongeveer drie kwartier de tijd nodig om te herstellen nadat je iets hebt gegeten. Vermijd suikerhoudend en zuur voedsel, sigaretten, zure sappen en snoep. Omarm juist rauwkost, water, onbewerkte voeding en suikervrije kauwgom. En natuurlijk: zorg voor variatie en volwaardige voeding.
• Poets niet meteen je tanden na het eten van zure voeding of dranken. Spoelen met water kan wel, maar als je gaat poetsen dan slijt het geruwde tandoppervlak sneller weg en wordt de kans op cariës groter. Je wrijft namelijk het zuur over de tanden uit. Wacht dus minimaal een uur met het poetsen van je tanden.
• Ga regelmatig naar de tandarts voor controle. Denk je een gaatje te hebben, ga dan naar de tandarts. Ga, ook als je geen klachten hebt, sowieso regelmatig op controle. Zo houd je het gebit gemakkelijker gezond. Bovendien herkent een tandarts gaatjes in de tanden sneller.
• Jong geleerd is oud gedaan. Leer kinderen al op jonge leeftijd een goede mondhygiëne aan door ze twee keer per dag te laten poetsen met een milde tandpasta. Poets wel altijd zelf na!